Wymiar czasu pracy
Wymiar czasu pracy to obowiązujący pracownika czas pracy. W tym czasie pracodawca planuje pracę pracownikowi, aby zapewnić zwykłe, przewidywalne potrzeby zakładu pracy. Praca powyżej obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy będzie pracą w godzinach nadliczbowych.
Wymiar czasu pracy określa się w różnych jednostkach. Mogą to być godziny zegarowe, godziny lekcyjne, minuty albo dni. Najczęściej określany jest w dniach jako przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy a liczony w godzinach zegarowych jako przeciętnie 40 godzin tygodniowo.
Długość czasu pracy pracownika ustala się dla różnych przedziałów czasowych. Wyróżnia się:
- dobowy, ustalany dla doby pracowniczej,
- przeciętny tygodniowy, rozliczany w obrębie okresu rozliczeniowego,
- wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, np. miesięcznym, dwu- albo trzymiesięcznym, rocznym.
Dobowy wymiar czasu pracy został określony na 8-godzinny w podstawowym czasie pracy i w przedłużonym, obowiązującym w równoważnym systemie czasu pracy oraz w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym. Określenie przedłużony dobowy wymiar czasu pracy dotyczy planowania pracy na czas dłuższy niż 8 godzin w ciągu jednego dnia.
Nominalny czas pracy
Nominalny czas pracy to maksymalna liczba godzin, którą pracownik może przepracować w ciągu miesiąca, przyjętego w zakładzie okresu rozliczeniowego lub roku. Do nominalnego czasu pracy nie wlicza się godzin nadliczbowych.
Wypadające w poszczególnych okresach rozliczeniowych każde święto w innym dniu niż niedziela, obniża obowiązujący wymiar czasu pracownika pełnoetatowego o 8 godzin.
Faktyczny czas pracy
Faktyczny czas pracy najczęściej rozumiany jest jako liczba godzin, które pracownik pozostawał do dyspozycji pracodawcy w danym okresie rozliczeniowym.