Klasyczna definicja powiada, że wypadek przy pracy jest to:
– zdarzenie nagłe,
– wywołane przyczyną zewnętrzną,
– powodujące uraz lub śmierć
– podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Zakres obowiązków służbowych pracodawcy w mikroprzedsiębiorstwie… Wszystko, co aktualnie jest do zrobienia, przedsiębiorca świadczy bowiem pracę na innej podstawie niż stosunek pracy.

Za wypadek przy pracy pracodawcy lub osoby współpracującej uważa się:
– zdarzenie nagłe,
– wywołane przyczyną zewnętrzną,
– powodujące uraz lub śmierć,
– które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób, tekst ujedn.: DzU.2009.167.1322 – zwanej dalej ustawą wypadkową).

W znakomitej większości przypadków (mogą bowiem zachodzić okoliczności wyłączające obowiązek ubezpieczeń) przedsiębiorca od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dodatkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, dobrowolnie może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Takie zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym obowiązują w przypadku, kiedy działalność gospodarcza jest jedynym tytułem do ubezpieczeń oraz przedsiębiorca nie nabył jeszcze prawa do emerytury lub renty. Daje to prawo do świadczeń z tytułu ubezpieczenia, gdy wykonując pracę w ramach prowadzonej działalności ulegnie on wypadkowi przy pracy.

Podobnie, jeśli osoba współpracująca podlega ubezpieczeniom społecznym i ulegnie wypadkowi podczas wykonywania pracy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą, ma ona prawo do świadczeń z tytułu ubezpieczenia.

Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy pracodawcy lub osoby z nim współpracującej dokonuje nasz Wielki Brat – Zakład Ubezpieczeń Społecznych (art. 5 ust. 1 pkt. 8 ustawy wypadkowej).

Zawiadomienie o wypadku przy pracy

Po pierwsze należy niezwłocznie zgłosić wypadek w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na siedzibę prowadzenia działalności. Informację o wypadku przy pracy może przekazać sam przedsiębiorca, może to zrobić także jego rodzina. Dziwne, bo dotychczas Wielki Brat nie opracował odpowiedniego wzoru, oto przykład zgłoszenia wypadku do ZUS.

Dochodzenie powypadkowe

W dalszym kroku odbywa się dochodzenie powypadkowe. Na podstawie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (tekst jedn.: Dz.U.2013.1618) ustalane są okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy w szczególności poprzez:
– zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób pozwalający odtworzyć jego okoliczności,
– dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
– przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
– przesłuchanie świadków wypadku,
– zebranie innych dowodów dotyczących wypadku a uznanych za niezbędne.

Nie wykluczone też, że ZUS będzie chciał spotkać się z poszkodowanym. Na podstawie art. 59 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( DzU.2005.31.267 z późn. zm.), zwolnienia lekarskie podlegają kontroli przez lekarzy orzeczników ZUS.
Kontrola tak może się odbyć zarówno w budynku ZUS, jak i w domu pacjenta. ZUS może skierować pacjenta na dodatkowe badania przez lekarza konsultanta ZUS oraz zlecić udostępnienie dokumentacji medycznej, związaną z kontrolowanym zwolnieniem lekarskim. Kontrola zwolnienia odbywa się po wysłaniu pisemnego wezwania do poszkodowanego. Warto podczas takiego spotkania mieć przy sobie dokumentację medyczną.

Sporządzenie karty wypadku

Nie później niż w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o wypadku przy pracy ZUS sporządza kartę wypadku.

Zapoznanie poszkodowanego z kartą wypadku

Zgodnie z pouczeniem poszkodowanego przez ZUS, jako sporządzającego protokół, przedsiębiorca lub członek jego rodziny mogą zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku.

Dokumentacja wypadku przy pracy

Zawsze:
– akta wypadku – normalnie rzecz ujmując jest to okładka do dokumentacji,
– zawiadomienie ZUS przez poszkodowanego o wypadku,
– udokumentowane wysłuchanie świadków,
– wyjaśnienia poszkodowanego,
– karta wypadku przy pracy,
– statystyczna karta wypadku.
Czasem jeszcze:
– dokumentacja medyczna potwierdzająca doznane urazy lub śmierć przedsiębiorcy wskutek doznanych podczas wypadku obrażeń,
– przeprowadzone na zlecenie lekarza ZUS dodatkowe ekspertyzy.
Koniecznie:
– Rejestr wypadków przy pracy.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy

Ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Oceny stopnia uszczerbku dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Od 1 kwietnia 2007 r. jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Przydatne informacje
Szczegółowe omówienie zagadnienia znajdziecie na stronie ZUS: Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz Zasiłek chorobowy.

Bezpiecznej pracy życzę i żadnych wypadków.