Wygaśnięcie umowy o pracę nie jest tym samym co jej rozwiązanie. W takim przypadku stosunek pracy ustaje niezależnie od woli obu stron, nie mają tu zastosowania żadne okresy wypowiedzenia. Stosunek pracy ustaje natychmiastowo.

Cztery kodeksowe sytuacje wygaśnięcia stosunku pracy:

• śmierć pracownika,
• śmierć pracodawcy, o ile nie ma spadkobierców,
• co najmniej trzymiesięczna nieobecność pracownika z powodu jego tymczasowego aresztowania,
• niezgłoszenie przez  pracownika powrotu do pracy po upływie okresu pełnienia przez niego funkcji z wyboru.

Oprócz przepisów kodeksowych, istnieją przepisy szczegółowe regulujące wygaśnięcie umowy o pracę przy braku powrotu pracownika po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej lub służby zastępczej, w przypadku wymierzenia kary dyscyplinarnej w postaci np. zawieszenia prawa do wykonywania zawodu m.in. aptekarzy, nauczycieli.

Porzucenie pracy

Porzucenie pracy przez pracownika nie jest wygaśnięciem umowy o pracę. Kodeks pracy przewidywał taką możliwość, jednak w 1996 roku artykuł 64 został uchylony.

Obecnie porzucenie pracy nie powoduje automatycznego ustania stosunku pracy. Aby umowę rozwiązać, pracodawca powinien złożyć pracownikowi oświadczenie o wypowiedzeniu umowy lub o jej rozwiązaniu w trybie natychmiastowym za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych (nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy).

Wypowiedzenie można wręczyć osobiście, można je też wysłać pocztą, najlepiej za potwierdzeniem odbioru. Wówczas datą ustania stosunku pracy będzie data odebrania przez pracownika pisma. Jeśli pracownik takiego pisma nie odbierze, stosunek pracy i tak ulegnie rozwiązaniu siódmego dnia licząc od daty drugiego awizo.